In Dollar Street gluur je binnen bij honderden huizen in 50 landen. Je ziet het bed waarop de bewoners slapen, hun kleding en zelfs hun tandenborstel. Wat blijkt: niet het land waar je woont, maar je inkomen bepaalt hoe jouw dagelijks leven eruit zien.
Ons idee van hoe andere mensen op de wereld leven, is nogal vertekend, zegt Anna Rosling Rönnlund in haar TedTalk over Dollar Street. We kennen veel landen op de wereld alleen van het journaal of van reisreportages. In het eerste geval zien we oorlog, armoede en rampen; in het tweede geval stranden en toeristische hotspots. Een paar van dit soort beelden bepalen vaak hoe we denken dat mensen in andere landen leven. In Nederland hebben we wasmachines, in Sri Lanka wassen mensen hun kleding in een rivier.
Dollar Street, een project van het Zweedse Gapminder, wil laten zien dat het anders is. Het is een enorme database van meer dan 40.000 foto’s die laten zien hoe mensen uit 50 verschillende landen wonen. Van 264 gezinnen zie je hun huis, de tuin, de straat, de keuken, de badkamer. Maar interessanter nog zijn de details. Hoe poetsen ze hun tanden, hoe ziet de kledingkast eruit, waar spelen de kinderen mee? De verschillen zijn enorm. De armste mensen poetsen hun tanden met hun vingers, de rijkeren met een tandenborstel. Waar de een zijn behoefte doet in een gat in de grond, heeft de ander een modern toilet.
Wat Dollar Street zo verrassend maakt, is dat de foto’s niet zijn gerangschikt op land, maar inkomen. Je bent geneigd te denken dat er een typisch Chinese slaapkamer bestaat, die anders is dan een Amerikaanse, maar het blijkt dat vooral inkomen bepaalt hoe een slaapkamer eruit ziet. De rijke Chinese familie Wu heeft bijna dezelfde slaapkamer als de rijke Amerikaanse familie Howard. Het rieten dak en de plastic stoeltjes van de arme Chinese familie Liang lijken een kopie van het dak en de stoeltjes van de arme Nigeriaanse familie Albiojjonu.
Dollar Street stelt de wereld voor als een lange straat, met aan de ene kant de rijken, aan de andere kant de armen. De database (die bij ons helaas regelmatig haperde) is interactief. Dat wil zeggen dat je op land of inkomen of onderwerp kunt filteren. Zo kun je jouw bed en jouw keuken vergelijken met die van anderen op de wereld. Waar denk je dat jij woont, vroeg Gapminder aan Zweedse studenten. Ergens in het midden, dachten die. Maar toen ze in Dollar Street bedden zochten die op hun eigen bed leken, was het snel duidelijk: ze hoorden tot de rijken.
De TedTalk over Dollar Street is sinds half januari te bekijken, maar het idee bestaat al langer. Bedenker is wijlen Hans Rosling, de Zweedse wetenschappers die statistiek sexy maakte. Anna Rosling Rönnlund is zijn schoondochter en mede-oprichter van Gapminder.
