De meeste Nederlandse huishoudens gebruiken aardgas als verwarmingsbron. Maar aardgas is prijzig, en het is een fossiele brandstof die bijdraagt aan de opwarming van de aarde. Meer duurzame manieren om je huis en water te verwarmen zijn bijvoorbeeld een pelletkachel, een zonneboiler en een warmtepomp. Vereniging de Vastelastenbond deed onderzoek naar de mogelijkheden en de kosten.
Pelletkachel
Een pelletkachel vervangt de open haard of houtkachel. Vergeleken met andere houtkachels is de pelletkachel het schoonst. Een pelletkachel werkt op korrels van samengeperst hout (pellets). Ruim 85 procent van de energie uit deze geperste houtkorrels wordt nuttig gebruikt voor warmte. In principe verwarmt de pelletkachel alleen de ruimte waarin hij staat, maar met sommige soorten kachels kun je meerdere ruimtes verwarmen. Dit heet een pelletkachel-cv. Via buizen wordt de warme lucht naar andere kamers geblazen (kanalisatie), of er worden, net als bij een cv-ketel, via leidingen radiatoren op aangesloten. De CO2-uitstoot van een pelletkachel is lager dan die van een CV ketel op gas, maar pelletkachels zijn niet helemaal klimaatneutraal omdat er nog steeds fossiele brandstoffen (olie, kolen, gas) gebruikt worden voor bosbouw en het transport van hout. Ook verdwijnen er bomen. Wil je echt een steentje bijdragen aan het milieu, kies dan voor pellets met het EN plusA1-keurmerk en het beterbiomassalabel.
Subsidie
Binnen zes maanden na het installeren van een pelletkachel, kun je subsidie aanvragen*. De kachel moet wel op de apparatenlijst voorkomen en er zijn ook andere voorwaarden waaraan je moet voldoen om subsidie te krijgen. Deze zijn te lezen op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.
Pelletkachels staan op de Energielijst (2017, code 251105). Hierdoor kunnen bedrijven en ondernemers in aanmerking komen voor Energie Investeringsaftrek (EIA). Dit betekent dat je als ondernemer een extra bedrag van 55,5 procent (2017) van het investeringsbedrag als aftrekpost mag opvoeren voor de inkomstenbelasting. De EIA geldt niet voor particulieren.
Conclusie
Een pelletkachel is een van de schoonste kachels op hout, maar geeft in vergelijking met een verwarmingsketel op gas of stroom wel extra luchtvervuiling in de vorm van fijnstof. Vanuit financieel oogpunt is het niet de moeite waard om een pelletkachel aan te schaffen. De aanschafkosten liggen rond de tweeduizend euro en in het gebruik kost een pelletkachel ongeveer evenveel als aardgas (cijfers van 2017).
Voordelen pelletkachel
- Minder uitstoot van fijnstof dan houtkachel
- Onafhankelijk van gas
- Vermindering CO2-uitstoot
- Gebruikt geen fossiele brandstof
Nadelen pelletkachel
- Meer uitstoot van fijnstof dan CV ketel
- Relatief veel onderhoud (legen aslade en reinigen warmtewisselaar)
- Geen financieel voordeel t.o.v. aardgas
- Veel opslagruimte nodig voor de pellets
- Niet helemaal CO2-neutraal
Zonneboiler
Het principe van een zonneboiler is dat de warmte van de zon wordt gebruikt om water te verwarmen. Omdat een zonneboiler geen gas gebruikt, komt er minder CO2 vrij. Een zonneboiler op basis van zonnecollectoren heeft metalen buizen (vacuümbuiscollector) waar een vloeistof doorheen stroomt die de warmte absorbeert en meeneemt naar de cv-ketel. Daardoor hoeft de cv-ketel een kleiner temperatuurverschil te overbruggen om de woning van warm water te voorzien. In de zomer kan een zonneboiler het hele huis verwarmen, maar in de winter lukt dit niet en is de cv-ketel nodig om bij te springen.
Rendement
Een zonneboiler is een verstandige keus wanneer je al zonnepanelen hebt liggen. Twijfel je tussen zonnepanelen of een zonneboiler? Als je maar een klein stukje dak beschikbaar hebt, of je dak in de schaduw ligt, haal je meer rendement uit een zonneboiler dan uit zonnepanelen, omdat een zonneboiler minder ruimte inneemt op je dak.
Conclusie
In warme landen is een zonneboiler heel gebruikelijk. Maar in Nederland is het relatief koud en zijn de aanschafkosten van een zonneboiler (ca. € 3.500,- inclusief installatie) in verhouding tot de besparing relatief hoog. Vooral ’s winters wordt het water niet warm genoeg en springt de naverwarmer bij. Dat is meestal een cv-combiketel. Wil je zelfvoorzienender worden, dan is een zonneboiler, mits met voldoende capaciteit, interessant. Wil je een steentje bijdragen aan het milieu, kies dan eerst voor andere milieubewuste maatregelen, zoals het isoleren van je woning of andere makkelijke besparingen, zoals radiatorfolie, en moderne apparaten.
Warmtepomp
Een warmtepomp vervangt (deels) de cv-ketel en gebruikt buitenlucht, grondwater of de bodem als warmtebron. Een warmtepomp werkt het beste in een goed geïsoleerd huis.
De werking van een warmtepomp is een technisch verhaal. De warmte uit bijvoorbeeld de lucht wordt door middel van een compressor samengeperst waardoor de druk en temperatuur in de pomp oplopen. Middels een koudemiddel en condensor wordt deze warmte afgegeven aan het cv-water.
Er zijn twee soorten warmtepompen. De eerste is de goedkopere hybride warmtepomp (€ 3.600 – € 5.000). Deze pomp haalt in de meeste gevallen de warmte uit de lucht en werkt in combinatie met de gasgestookte cv-ketel, die bijspringt op koude dagen. Een andere optie is een volledig elektrische warmtepomp (€ 6.500 – € 14.500). Deze heeft geen gasgestookte cv-ketel nodig en haalt warmte uit lucht, bodem of grondwater.
De volledig elektrische warmtepomp werkt in combinatie met lage-temperatuurverwarming, zoals vloerverwarming of lage-temperatuurradiatoren. De pomp werkt volledig op stroom en niet op gas. Het stroomverbruik zal dus toenemen, maar het gasverbruik neemt drastisch af en daardoor bespaar je op je energierekening. Op dit moment hebben ongeveer 160.000 woningen in Nederland een warmtepomp.
Subsidie
Met een warmtepomp kom je in aanmerking voor de investeringssubsidie duurzame energie (ISDE). Hieraan zijn wel voorwaarden verbonden. Meer daarover lees je hier.
Conclusie
Een warmtepomp gaat veel efficiënter met energie om dan een cv-ketel op gas. Omdat de pomp gebruikmaakt van omgevingswarmte is hij duurzaam. De investeringskosten zijn flink, maar daar staat tegenover dat het milieu wordt ontzien. Een warmtepomp is het overwegen waard voor een nieuwbouwwoning, wanneer de cv-ketel toch aan vervanging toe is of wanneer de woning energielabel A t/m D heeft. Valt het energielabel van je huis in categorie E t/m H, dan is het verstandiger eerst isolerende maatregelen te treffen alvorens een warmtepomp te overwegen, anders gaat er te veel warmte verloren en verliest de warmtepomp zijn rendement.
Voordelen warmtepomp
- Betrouwbaar, lange levensloop (vijftien jaar)
- Koelmogelijkheid voor in de zomer (bodem- en waterpomp)
- Vermindering van CO2 uitstoot (50 procent t.o.v. een cv-ketel)
- Besparing op energiekosten (ca. 200 euro op jaarbasis)
- Efficiënt en energiezuinig
- Goedkoper in onderhoud dan cv-ketel
- (Deels) onafhankelijk van aardgas
Nadelen warmtepomp
- Forse investering
- Goed geïsoleerde woning nodig
- Soms vergunning nodig
- Bij bestaande woning is een volledig elektrische pomp niet mogelijk
- Bij lage temperatuurverwarming zijn speciale radiatoren nodig (extra kosten)
