Al lijkt het dagelijks leven je te overkomen, en vooral weerbarstig te zijn, ze zijn mogelijk: bewuste keuzes over vriendschappen en familiebanden. Die keuzes maken en vervolgens ook echt uitvoeren, getuigt van respect voor iemand.
Wie zich op oudejaarsavond heeft voorgenomen meer tijd te besteden aan familie en vrienden, mag die wens kritisch onder de loep nemen. Wil je het echt? Heb je ze enigszins verwaarloosd en wil je daar verandering in aanbrengen? Of valt het misschien toch wel mee, was het vooral een sociaal wenselijk voornemen, en wil je liever méér tijd voor jezelf of je gezin? Of allebei, dat kan ook. En als het antwoord op de eerste vraag ja is: Met wie wil je méér contact? En waarom? Dat kan zijn omdat je jezelf erg op je gemak voelt bij iemand, je haar of hem al je hele leven kent. Of omdat zij of hij altijd wel een mooie nieuwe invalshoek heeft om naar jouw leven te kijken. En andersom geldt; jij kunt goed met de ander meedenken over diens leven, dromen, passies, plannen en valkuilen.
Het kan ook zijn dat je iemand meer aandacht wilt geven omdat diegene het nodig heeft. Bijvoorbeeld omdat hij of zij ernstig ziek is geworden, of net een partner heeft verloren. Of je gaat die ene oud-tante bezoeken, die haar ouders heeft verzorgd totdat ze stierven, zelf nooit aan een gezin is toegekomen, altijd wat excentriek is geweest, maar nu haar dagen geteld zijn, toch wel érg weinig mensen om zich heen heeft.
Zelden of nooit iemand zien
De meeste mensen, 81 procent in 2009, blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek, zien één of twee keer per week familie of vrienden. Maar: 2 procent zag in 2009 zelden of nooit mensen. En als het nou zo was, dat die 2 procent het prima vindt om niemand te zien, dan was er niets aan de hand. Helaas is dat niet waar. Dat blijkt uit het kopje Tevredenheid met vrienden en kennissen. Niet zo tevreden was 2 procent (vast en zeker dezelfde mensen die zelden of nooit iemand zien), tamelijk tevreden was 5 procent, tevreden was 42, zeer tevreden 41 en buitengewoon tevreden was 9 procent. (Het totaal is 99 procent, die éne verdwenen procent zullen we het CBS maar niet kwalijk nemen.) De CBS statistiek vertelt verder niets over wie die 2 procent mensen dan zijn. Dat zijn vast vooral ouderen, wat niet wegneemt dat ook jongeren zich eenzaam kunnen voelen.
Sociale dieren
Mailtjes, sms’jes, en social media als facebook en hyves bieden méér mogelijkheden tot contact. En extra keuze-stress. Steek ik tijd in een digitale of een echte ontmoeting? Ach, er zijn real-life ontmoetingen waarin niets gebeurt (denk aan dat zwijgende echtpaar in een hotel, aan het avondeten). En iemand kan, skypend en chattend met zijn neef in Zuid Afrika, een mooi inzicht over zichzelf opdoen. Toch: een leven zonder sociale media kun je je nog voorstellen, maar een leven totaal verstoken van echt contact met andere mensen – daarvan gruwt bijna iedereen. (Ook die 2 procent uit de CBS-statistiek.) We zijn in meer of mindere mate nagenoeg allemaal sociale dieren.
Huiverig voor echte ontmoetingen
Uit recent Amerikaans onderzoek blijkt dat de digitale contact-mogelijkheden een vreemd effect op mensen hebben; ze worden huiveriger voor echte ontmoetingen. Zelfs een telefoontje plegen kan op Amerikaanse jongeren al afschrikwekkend overkomen. Liever een sms’je, een mailtje of een teken van leven op een facebook-muur, dan een belletje. Niet omdat het goedkoper is, maar omdat het minder spanningen oplevert. Als dat werkelijk waar is, dan is dat een reden te meer om de balans tussen virtuele en echte ontmoetingen in de gaten te houden.
Familiedag
Als je om welke reden dan ook ervoor kiest om mensen vaker te zien, heeft dat consequenties voor je (sociale) agenda. Omdat ook vrije tijd niet van elastiek is, moet er ergens wellicht gesnoeid worden. Misschien gaat die vriendin die nu al jaren dezelfde zeurplaat opzet over haar baas, je een tijdje wat minder zien.
Misschien denk je bij jezelf: ik ga niet meer opzitten bij alle verjaardagsfeestjes van vader, moeder, broers en zussen en hun partners en kinderen. Als alternatief zou je als familie jaarlijks één grote familiedag kunnen organiseren en· – in plaats van cadeautjes – samen een lied schrijven waarin voor iedereen een couplet is.· Hoe je zo’n familiedag ook invult: het scheelt per jaar heel wat uren verjaardagsfeestjes die niet zelden als plicht worden ervaren.
Je kunt ook de tijd die je nu al uittrekt voor vrienden, anders invullen. Zo kun je die ene vriend(in) met wie je in een koor zingt, meevragen op een stilte-retraite in Zeeland. Leer je haar van een andere kant kennen. De vriend met wie je altijd naar popconcerten gaat, kun je voorstellen om een avond te komen bomen over vijf foto’s uit 2010 die alleen in zijn eigen geheugen bestaan. Wat ziet hij? Waarom zijn juist die beelden blijven hangen? En jij vertelt over je eigen vijf virtuele foto’s.
Breken of laten doodbloeden?
De rode draad van dit verhaal is: er kan gekozen worden, ook in relaties met vrienden en familie. Er kunnen zelfs redenen zijn om de banden helemaal te verbreken. Al doet niemand dat natuurlijk lichtvaardig. Misschien wil je die vriendin met die eeuwige zeurplaat over haar baas wel helemaal nooit meer zien. Waarom ga je eigenlijk nog met haar om? En laat je het contact dan doodbloeden, of vertel je in een goudeerlijk maar lastig gesprek waarom je met haar breekt? Of kies je iets er tussenin? Of zeg je: ‘Nee ben je gek, ze hoort gewoon in mijn leven. Ik wil haar blijven zien.’
Al lijkt het dagelijks leven je te overkomen, en vooral weerbarstig te zijn, ze zijn mogelijk: bewuste keuzes over vriendschappen en familiebanden. Die keuzes maken en vervolgens eerlijk vertellen, getuigt van respect voor iemand.
Alle afleveringen van de serie Goede voornemens:
1. Afvallen en meer bewegen
2. Spaarzamer met geld omgaan
3. Schulden afbetalen
4. Meer tijd besteden aan familie en vrienden
