Een meerderheid van de elektronicafabrikanten heft vanaf volgend jaar geen verwijderingsbijdrage meer op nieuw gekochte tv’s, radio’s, magnetrons en andere elektronische·apparaten.· Dat heeft demissionair minister Tineke Huizinga besloten naar aanleiding van een uitzending van het consumentenprogramma Kassa!
Consumenten betalen sinds 1999 een bijdrage voor het recyclen van een oud apparaat als ze een nieuw apparaat kopen. Sinds die tijd heeft de stichting NVMP, die verantwoordelijk is voor de recycling, een bedrag verzameld van 220 miljoen euro, genoeg om de 300 miljoen, al dan niet defecte, elektronische apparaten die in Nederland jaarlijks worden afgedankt nog tot en met 2020 te recyclen. Maar is recyclen wel de beste optie?
De Raad van de Nederlandse Detailhandel (RND) pleitte prompt na de uitzending van Kassa! voor afschaffing van de verwijderingsbijdrage. Dat gaat nu dus gebeuren. Voor grote witgoedapparaten als wasmachines en koelkasten, vervalt in 2013 de verwijderingsbijdrage.
E-waste
Volgens de NVMP (Nederlandse Verwijdering Metalektro Producten) is dat een slecht idee. De bestaande reserves zijn nodig om ook de ‘historische voorraad’ oude apparaten van voor 1999, waarvoor geen verwijderingsbijdrage is betaald, verantwoord te kunnen recyclen. Bovendien, zegt de NVMP, is de bijdrage een belangrijk middel om consumenten bewust te maken van de milieugevolgen van ‘e waste’ zodat ze apparaten niet zomaar afdanken.
Tussenhandelaren
Inclusief de oudere apparatuur, circuleren er volgens de NVMP zo’n 425 miljoen apparaten in Nederland. Jaarlijks komt nu slechts 100 miljoen in een erkend systeem voor recycling terecht. Consumenten geven hun apparaten met het gewone huisvuil mee in plaats van het in te leveren bij een afvalpunt. Ook winkeliers en gemeenten verzuimen hun ingezamelde voorraad aan de NVMP af te geven. In Kassa! waren verborgen camerabeelden te zien van tussenhandelaren die afgedankte ijskasten naar arme landen exporteerden.
Recyclen of repareren?
De berg afgedankte elektronica wordt ondertussen steeds groter. Apparaten hebben een steeds kortere levensduur en als ze defect zijn kunnen ze vaak niet gerepareerd worden. Losse onderdelen zijn niet (meer) verkrijgbaar of het apparaat zit technisch zo ingewikkeld inelkaar dat de kennis van een ‘gewone’ reparateur ontoereikend is.
In veruit de meeste gevallen is het dan voordeliger om een nieuw model aan te schaffen. Veel elektronica wordt in lage lonenlanden geproduceerd en komt hierdoor goedkoop op de markt. Sommige milieudeskundigen is dat een doorn in het oog. Zij zouden liever zien dat de verwerpeconomie plaatsmaakt voor een reparatie-economie.
Meer informatie
Campagne WeCycle
Low Tech (kritisch blog over technische vooruitgang)
Repair Café
Stichting voor alternatieve techniek De 12 Ambachten
