Solotheater van Dette Glashouwer

‘De bezoekers op festival de Parade kunnen straks met euro’s kaartjes bij haar kopen, maar ook met complementair geld als Time BANKS, Sterren en Noppes. En zelfs met ruilhandel (via haar site). Na de Parade gaat Glashouwer de wereld over met haar voorstelling Geld en Genoeg, en zoekt ze dóór naar antwoorden op de twee vragen. ‘Ik speel net zo lang door, tot ik het genoeg vind.’Straks, op het Paradeterrein, om publiek naar haar tent te lokken, zal Glashouwer een langzame versie zingen van Money, money, money. ‘Ik begeleid mezelf op een antiek traporgeltje, dat ABBA-nummer klinkt dan héél droevig. Over de voorstelling zelf valt lastig wat definitiefs te zeggen: ik herschrijf, repeteer en schaaf nog volop. Wat zeker is: ik speel alleen.’

Dette Glashouwer vormde samen met Henk Zwart en Peer van den Berg 21 jaar de succesvolle theatergroep Suver Nuver (Fries voor Nogal Raar). Handelsmerken van Suver Nuver waren: mime, lichamelijkheid, schaamteloosheid en bizarre verbeeldingskracht. In 2008 speelden ze hun laatste stuk: Zum Wohl – regie Gerardjan Rijnders. De subsidie werd stop gezet. Glashouwer had geen idee hoe ze verder moest in haar leven. ‘Ik was al tijdens Suver Nuver gefascineerd door het mysterie geld. Omdat we moesten stoppen, werd het onderwerp voor mij op een heel persoonlijke manier interessant. Hoe kom ik aan geld?’

Yes ! To Live and Love

De bezuinigingen op de kunstensector heeft het leven van theatermakers niet gemakkelijker gemaakt. Eind vorig jaar toerde Glashouwer door Amerika, ultra low budget; bij mensen logerend en apparatuur bij elkaar scharrelend, met haar solo-voorstelling Yes ! To Live and Love. Een groot deel van de voorstellingen die de Amerikaanse producent in het vooruitzicht had gesteld, bleek vlak na aankomst niet door te gaan. Glashouwer organiseerde zelf performances bij mensen thuis.

‘Ik heb mezelf in Amerika echt moeten opbouwen, vanuit mijn tenen.’ Ze had succes, maar het leven was niet eenvoudig. Op haar weblog schrijft ze: ‘O nee, niet wéér naar een nieuwe stad waar ik niemand ken.’ En alles zelf regelen. Als ze geen beamer kon lenen, dan kocht ze er één, die ze aan het einde van de voorstelling weer inleverde bij de winkel. Haar weblog: ‘Ik krijg 700 dollar terug. Niet netjes, maar armoede maakt creatief.’

Recensenten prezen Yes ! To Live and Love: intiem, poëtisch, provocerend, kwetsbaar, confronterend, teder, absurdistisch, bevredigend. ‘Het publiek raakt geestdriftig, zingt en mediteert met Glashouwer mee.’

Méér geld of Genoeg?

Glashouwer: ‘Voor mijn voorstelling Geld en Genoeg heb ik bewust stil gestaan bij wat ik voel als ik ergens geld aan uitgeef. Dat is begonnen als een opdracht die ik voor een workshop deed. Ik vond het een héél vervelende opdracht: wat voel je als je een cappuccino afrekent, of als je een rondje geeft, of wanneer je kleren wilt kopen? Maar juist daarom vond ik het intrigerend. Waarom zou je niét heel bewust je geld uitgeven? Of er op een volwassen manier mee omgaan?’

‘Ik heb ontdekt dat het fijn is om je op tijd te realiseren: er is genoeg. Het is fascinerend dat mensen dat meestal overslaan. Sterker, ook al zijn mensen rijk: meestal willen ze méér geld.’

Opnieuw geld uitvinden

Als de directeur van de Boerenleenbank in Koudum op vakantie was, fungeerde Dette Glashouwers opa, een bakker, als plaatsvervangend bankdirecteur. Hij vertelde over de goudstandaard. Het voedde Dettes fascinatie voor geld: ‘Ik las er tweehonderd boeken over. Geld is ooit uitgevonden, en het kan opnieuw bedacht worden. Het is mooi om te zien dat alternatief geld echt werkt. Dat is bewezen in de crisisjaren begin vorige eeuw. Banken noemden het valsmunterij omdat ze zich erdoor bedreigd voelden.’

‘Ik zit middenin een spannend experiment. Na de Parade ga ik het stuk verder ontwikkelen in Stavanger, Noorwegen, als artist-in-residence. Daarna toeren: Zuid-Afrika, Brazilië, Amerika, Nieuw Zeeland, Australië, Zwitserland, Duitsland, Engeland, België, Frankrijk. Op reis wil ik betaald worden met alternatief geld. Deel van mijn onderzoek is: hoe ver kom je daarmee? Straks heb ik misschien een mand vol Noppes, van Paradebezoekers, maar hoe gemakkelijk ruil je die elders op de wereld om? Is het waar dat er in Zuid-Afrika kunstenaars alleen maar van complementair geld leven? Hoe rijk kun je worden met alternatief geld?’

De solovoorstelling van Dette Glashouwer Geld en Genoeg is te zien op theaterfestival de Parade. Hij duurt een half uur en is drie keer per avond te zien. Van 1 t/m 5 juli op de Parade in Den Haag (Westbroekpark), van 25 t/m 28 juli in Utrecht (Moreelsepark) en van 8 t/m 14 augustus in Amsterdam (M.L. Kingpark).

Vanaf deze zomer zijn haar internationale (complementaire) geldavonturen op haar site te volgen. Yes ! To Live and Love: Theater Bellevue: 16, 17 en 18 juni.